De nieuwste lijst van de rijkste Nederlandse families, die de Quote 500 deze week publiceerde, wordt aangevoerd door de familie Brenninkmeijer van kledinggigant C&A. De ondernemingsfamilie is goed voor 22 miljard euro. Hoe bouw je zo'n gigantisch vermogen op?
In het geval van de Brenninkmeijers is dat een kwestie van generaties, hoewel het snel ging. De van oorsprong uit het Duitse Westfalen afkomstige ondernemers verdienden hun geld aan het begin van de negentiende eeuw als rondreizende handelaren in textiel.
In 1841 openden de broers Clemens en August (C&A) hun eerste magazijn, in het Nederlandse Sneek. Dat magazijn werd in 1861 een winkel, waarin aanvankelijk vooral stoffen en damesmantels werden verkocht. Die winkel legde de basis voor het huidige C&A.
Om ook hun zonen aan de slag te houden, openden de broers een nieuwe vestiging in Leeuwarden. In1894 kwam de familie naar Amsterdam, waar zij winkels aan de Nieuwendijk en in de Leidsestraat openden. Het geld dat de tweede generatie verdiende, werd geïnvesteerd in de groei van de bestaande winkels en de opening van nieuwe filialen.
Sprong naarbuitenland
In 1911 werd onder leiding van de superondernemende Clemens junior (1862-1938) de sprong naar het buitenland gewaagd, met de opening van een grote winkel in Berlijn. In de jaren daarna volgden vestigingen in andere Duitse steden. In 1922 begon de familie metde verovering van Groot-Brittannië.
Een van de eerste Duitse winkels van C&A, aan de Oranienplatz in Berlijn. (Foto:Getty Images)
Zo maakte de familie binnen twee generaties de stap van kleine ondernemers naarinternationale kledingtycoons. In de jaren dertig van de vorige eeuw behoorden de Brenninkmeijers al tot de rijkste families van Nederland, en woonden zij inkapitale stadsvilla's en op lommerrijke landgoederen.
Hoofd boven water
Met de Tweede Wereldoorlog brak een moeilijketijd aan voor het familiebedrijf omdat het destijds actief was in Nederland, Duitsland en Groot-Brittannië. C&A moest dus onder hele verschillende regimes opereren. Ondanks de problemenwist de onderneming het hoofd boven water te houden.
Vorig jaar verscheen een door de familie betaald boek, datook de minder fraaie zaken uit die periode beschrijft. Zo paaiden de Brenninkmeijershoge nazi's om te kunnen groeien in Duitsland en profiteerden zij van de onteigening van Joodse bedrijven en vastgoed en dwangarbeid. In een zeldzaam interviewin Die Zeit zei familiehoofd Maurice Brenninkmeijer'geschokt' te zijn door de bevindingen.
Wederopbouw en groei
Na 1945 resteerde van het familiebedrijf vooral in Duitsland rokende puinhopen, die opnieuw moest worden opgebouwd. Dat lukte, en in de jaren zestig en zeventig kon het bedrijf weer snel groeien. Dankzij de rijke kinderschare van de katholieke familie, konden de sleutelposities in het almaar uitdijende bedrijf vrijwel altijd worden bezet door familieleden.
Die eenheid gaf C&A een voorsprong ten opzichte van de concurrentie. Ook wist de familie een uniek bestuursmodel te ontwikkelen, datvoorkwam dat er te veel familieleden zich met de gang van zaken zouden bemoeien. De kledinggigantisin handen van een select aantal Brenninkmeijers, die zich binnen het bedrijf hebben bewezen.
Bij hun pensionering moeten zij hun aandelen doorverkopen aan de nieuwe generatie. Daardoor wordt voorkomen dat degeneratie die niet meer actief is in het bedrijf, over het graf heen regeert.
Geheim van het succes
Een derde geheim van het succesvolle familieconcern is spreiding van de belangen. In 2000besloot de familie de Britse C&A-winkels te sluiten. Maar de in de loop van decenniaopgebouwde vastgoedportefeuille bleef in handen van de familie. De winkelpanden, meestal op toplocaties, werden verhuurd aan succesvollere concurrenten.
Afgelopen twintig jaar werder flink ge- en verkocht, waardoor de vastgoedportefeuillesteeds groter en diverser is geworden.Inmiddels bezitten de Brenninkmeijers via hun vastgoedbedrijf Redevco een wereldwijde verzamelingstenenterwaarde van miljarden euro's.
Andere beleggingen
Naast retail en vastgoedinvesteert de familie ook steeds meerin andere sectoren, via enkeleparticipatiemaatschappijen en private equitybedrijven. De portefeuille is naar eigen zeggen 9,5 miljard euro waard.
Door die spreiding van het kapitaal kan de familie de lastige marktomstandigheden voor de kledingwinkels relatief goed opvangen. Vorig jaar kondigde de familie aan een miljard euro te investeren in het oppeppenvan de winkelgigant. C&A Europa telt inmiddels ruim 1500 winkels in 18 landen. Daarnaast is C&A nog actief in Brazilië, Mexico en China.
Dankzij de hechte eenheid, het besturingsmodel en de risicospreiding wisten de Brenninkmeijers hun vermogen van 22 miljard euro op te bouwen. En daardoorvoerenzijnog steeds de lijst met rijkste Nederlandse families in de Quote500 aan.
